Ksiądz Pleban(t.I 1786, wyd.2 zmienione 1788) został nazwany przez Stanisława Augusta ,,stryjecznie rodzonym bratem Pana Podstolego''. Pierwszy egzemplarz przesłał Kossakowski Krasickiemu do Heilsberga z listem dedykacyjnym, w którym przyznał się do naśladowania XBW, pisze:
,, I zabawił się, i nauczył, i zbudował wielce z Księdza Plebana sąsiad mój, Pan Podstoli. Z ochotą się do pokrewieństwa szacownego przyznaje i życzy sobie jak najwięcej mieć takich braci stryjecznych''
Pleban:
- wzór oświeconego duchownego
- pasterza swych owiec
- rządny gospodarz
Pojawiają się:
- motyw podrózy, główny narrator udaje się w drogę aby objać wieś po zmarłym stryju.
-galeria negatywnych portretów wiejskich pasterzy dusz
a) ciemny fanatyk z sarmackimi wadami
b)libertyn i modny ,,filozof''
Kiedy Pleban przybywa do wsi, odnajduje jej arkadyjski obraz.
Tam Pleban sprawuje równocześnie funkcję administratora wsi, samym wyglądem zewnętrznym, szlachetną prostotą.
Ksiądz Pleban to bardziej nowoczesny wzór Pana Podstolego.
Jak wygląda owa wieś:
- lud wiejski czuje się tam współgospodarzem ziemi na której pracuje.
- powołane instytucje: szkoła, szpital, dom poprawy, dom parafialnym domy rzemieślnicze, kasy zapomogowe, rodzaj straży - org. militarno-porządkowej.
Ciekawostka:
Obraz owej wsi nie był wcale taki utopijny. Kopiował w szczegółach słynną Rzeczpospolitą Pawłowską, wieś Pawłów (Merecz) niedaleko Wilna,, opartą na podobnym ustroju w latach 1767-1769 przez ks. Pawła Ksawerego Brzostowskiego.
Literatura
Mieczysław Klimowicz ,,oświecenie'' cz.I
Przewodnik po Wrocławiu
15 lat temu
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz