Tematy podejmowane w dziełach oświeceniowych - w skrócie ;)

- nowe ujęcie arkadii ziemiańskiej
- wzorce i stereotypy, które ukazywały przemiany zachodzące w umysłach, świadomości społecznej.
- matka-obywatelka
- wzorowy oświecony pleban-reformator
- chłopi w roli ludzi wolnych
- podjęcie tematów ustrojowych, politycznych.

Skala tych doświadczeń choć bogato nie wygląda, odpowiadała potrzebom ówczesnego życia kulturalnego.