Powieść oświeceniowa na świecie

Wybrane powieści literatury światowej



1. "Przypadki Robinsona Cruzoe" Daniel Defoe (1660-1731)

Defoe jest uważany za piewszego prawdziwego powieściopisarza realistycznego."Przypadki..." napisał w formie wspomnień stargo Robinsona ,który 27 lat swojego życia spędził mieszkając na bezludnej wyspie.Samotna walka bohatera z naturą ma charakter pochwały ludzkiego rozumu.Ukazane zostało jak zakładać społeczność w oparciu o wiarę chrześcijańską, ważnym przesłaniem jest nawracanie niewierzących.



2. "Julia, czyli Nowa Heloiza." Jean -Jacques Rousseau (1712-1778)

Opublikowana w 1761 roku powieść epistolarna jest obrazem płomiennej miłości, która choć nieszczęsliwa sprawia, że ludzie stają sie lepszymi.Autor daje wyraz jednemu z nurtów Oświecenia- czułośi (sensibilite), akcentując rolę uczucia w calokształcie życia osobowgo i
przeciwstawiają c miłość podziłom społecznym.



3. "Podróże Guliwera." Jonathan Swift (1667-1745)

Powieśc jest satyrą na ułomną naturę ludzką i ówczesne społeczeństwo.W podróżach głównego bohatera - Lemuela Gulliwera odnajdziemy krytykę polityki, ustroju,a także nauki i filozofii XVIII-wiecznej Anglii.Swift ukazuje ludzkie mankamenty, porblemy i swary z różnych perspektyw.Dzieło zawiera elementy satyry prozą, oraz pierwiastki powieści filozoficznej ipodróżniczej.


4. "Kubuś Fatalista i jego Pan." Denis Diderot ( 1713-1784)

Podobnie jak Swifta, Diderot w swoich powiastach zawiera aluzje do panujących obyczajów, filozofii oraz polityki. Napisane w formie dialogu miedzy tytułowymi bohaterami.W dyskusje o przeżytych przygodach wplecione są rozważania Pana,ktory nieustannie przerywa Kubusiowi-ukazana w ten sposób zostaje niesprawiedliwość i zniewolenie człowieka.że podział na społeczeństwa.

5. "Kandyd,czyli optymizm." Voltaire - Francois- Marie Arouet (1694-1778)

Inspiracją dzieła krytykującego filozofię, wg której "Wsyzstko jest najlepsze na tym najlepszym z możliwych światów" było trzęsienie ziemi w Lizbonie w 1755roku. Bohater napotyka liczne przeszkody losu, doświadcza niepowodzeń, ale przez cały czas pragnie dochować wierności temu poglądowi , mimo iż, perypetie życiowe ukazują absurdalność optymizmu.Ostatecznie dochodzi do wniosku ,że najistotniejsza jest praca i jej chce sie w życiu poświęcić.Książka ukazuje drogę człowieka do własnego miejsca na ziemi.


Literatura:
"Literatura świata" Encyklopedia PWN
"Literatura i nauka o języku" Encyklopedia szkolna