Początki polskiej prasy przypadały w Polsce na XVIII wiek. Pierwsza gazeta informacyjna „Merkuriusz Polski”, co prawda powstała już w 1661 roku, ale po tym jak skończono jej wydawanie nastała długa przerwa. Po tym okresie zaczęto wydawać „Pocztę Królewiecką”, potem kolejno pojawiały się „Nowiny Polskie” przemianowane potem na „Kurier Polski”. Pierwsze gazety podawały przeważnie wiadomości przedrukowywane z zagranicznych czasopism a dział krajowy był początkowo był bardzo ubogi. Wzbogacany był czasem tylko sensacyjnymi informacjami z kraju.
Pisaniem naukowych artykułów zajmowano się w tzw. „uczonych” czasopismach i na tym polu największe zasługi posiadał Mitzler zajął się on wydawaniem dwumiesięcznika „Warschauer Bibliothek” i kwartalnika „Acta Literalia”. W tych pismach podejmowane były artykuły które miały rozsławić polską literaturę za granicą.
"Monitor"
Jednak miano czołowego pisma w dobie oświecenia otrzymał wychodzący nieprzerwanie od 21 marca 1765 do końca 1785 „Monitor”. Jako pierwszy posiadał on już pełny zespół redakcyjny, który miał określony program społeczny i kulturalny. Pismo to powstało z inicjatywy królewskiej, według planu opracowanego przez Ignacego Krasickiego. Początkowo wychodziło ono raz a potem dwa razy w tygodniu. Do zespoły redakcyjnego należeli wybitni twórcy oświecenia tacy jak wspomniany wcześniej Ignacy Krasicki, Franciszek Bohomolec, Adam Kazimierz Czartoryski, Józef Minasowicz. Pismo wydawane przez tak wybitne postacie propagowało idee oświecenia, było pewnego rodzaju „instrukcją” funkcjonowania dla ludzi z epoki oświecenia, miało ono charakter dydaktyczny. Były w nim poruszane kwestie tego jak ważne jest wychowanie intelektualne i fizyczne, podkreślana była waga higieny w życiu społecznym. Kształtowało podstawy wychowania obywatelskiego i tępiło wady społeczne. Czasopismo wydawane w Polsce było wzorowane na popularnym w Europie piśmie o nazwie „Spectator”. W „Monitorze” ukazywały się artykuły przerabiane z „Spectora”, ale przede wszystkim w piśmie znajdywały się prace naszych rodzimych autorów, a najwięcej ukazywało się artykułów Ignacego Krasickiego. Hasła głoszone w „Monitorze” były próbą zaszczepienie nowych wzorców oraz haseł w duchu ideologii oświecenia. Gdy zabrakło „pióra” Krasickiego i Bohomolca pismo nie było już tak atrakcyjne i w 1785 roku kończy ono swój zasłużony żywot.
„Zabawy przyjemne i pożyteczne” to pierwsze polskie pismo o charakterze głównie literackim. Założycielem twego pisma i jego głównym redaktorem był Jan Albertrangi żyjący w latach 1731- 1808. Pismo podejmowało próby kształtowania nowych form poezji polskiej. Było wydawane raz na tydzień, potem były one gromadzone w półroczniki i ozdobnie wydawane. Takich półroczników powstało 16 tomów. Kolejnym redaktorem pisma był od roku 1771 Adam Naruszewicz.. „Zabawy” w wielu artykułach nawiązywały do tradycji staropolskich, uważały się za ich kontynuacje. W „Zabawach” były opisywane dzieje sławnych mężów polskich. Były też w piśmie przekładane na język polski dzieła takich autorów jak Horacy, również dzieła autorów francuskich były tłumaczone na język polski. Na łamach tego czasopisma ukazywały się tez ody. Jeżeli weźmiemy pod lupę cale czasopismo to trudno jest w nim znaleźć jakiś widoczny program zaproponowany przez redaktorów, a siła „Zabaw” polegała na tym, ze po raz pierwszy na jego lamach podejmowano próby mające na celu wykształcenie nowoczesnych form języka poezji. Istniało jeszcze parę innych czasopism, ale dla epoki oświeceniowej te dwa są najbardziej charakterystyczne
Gazeta Rządowa, 1794 rok
Gazeta Rządowa, 1794
Gazeta Warszawska
Gazeta Warszawska, okładka
Pierwsza strona czasopisma ,,Monitor''
Źródło:
www.lapidarium.pl
www.oss.wroc.pl
www.staff.amu.edu.pl
Pisaniem naukowych artykułów zajmowano się w tzw. „uczonych” czasopismach i na tym polu największe zasługi posiadał Mitzler zajął się on wydawaniem dwumiesięcznika „Warschauer Bibliothek” i kwartalnika „Acta Literalia”. W tych pismach podejmowane były artykuły które miały rozsławić polską literaturę za granicą.
"Monitor"
Jednak miano czołowego pisma w dobie oświecenia otrzymał wychodzący nieprzerwanie od 21 marca 1765 do końca 1785 „Monitor”. Jako pierwszy posiadał on już pełny zespół redakcyjny, który miał określony program społeczny i kulturalny. Pismo to powstało z inicjatywy królewskiej, według planu opracowanego przez Ignacego Krasickiego. Początkowo wychodziło ono raz a potem dwa razy w tygodniu. Do zespoły redakcyjnego należeli wybitni twórcy oświecenia tacy jak wspomniany wcześniej Ignacy Krasicki, Franciszek Bohomolec, Adam Kazimierz Czartoryski, Józef Minasowicz. Pismo wydawane przez tak wybitne postacie propagowało idee oświecenia, było pewnego rodzaju „instrukcją” funkcjonowania dla ludzi z epoki oświecenia, miało ono charakter dydaktyczny. Były w nim poruszane kwestie tego jak ważne jest wychowanie intelektualne i fizyczne, podkreślana była waga higieny w życiu społecznym. Kształtowało podstawy wychowania obywatelskiego i tępiło wady społeczne. Czasopismo wydawane w Polsce było wzorowane na popularnym w Europie piśmie o nazwie „Spectator”. W „Monitorze” ukazywały się artykuły przerabiane z „Spectora”, ale przede wszystkim w piśmie znajdywały się prace naszych rodzimych autorów, a najwięcej ukazywało się artykułów Ignacego Krasickiego. Hasła głoszone w „Monitorze” były próbą zaszczepienie nowych wzorców oraz haseł w duchu ideologii oświecenia. Gdy zabrakło „pióra” Krasickiego i Bohomolca pismo nie było już tak atrakcyjne i w 1785 roku kończy ono swój zasłużony żywot.
„Zabawy przyjemne i pożyteczne” to pierwsze polskie pismo o charakterze głównie literackim. Założycielem twego pisma i jego głównym redaktorem był Jan Albertrangi żyjący w latach 1731- 1808. Pismo podejmowało próby kształtowania nowych form poezji polskiej. Było wydawane raz na tydzień, potem były one gromadzone w półroczniki i ozdobnie wydawane. Takich półroczników powstało 16 tomów. Kolejnym redaktorem pisma był od roku 1771 Adam Naruszewicz.. „Zabawy” w wielu artykułach nawiązywały do tradycji staropolskich, uważały się za ich kontynuacje. W „Zabawach” były opisywane dzieje sławnych mężów polskich. Były też w piśmie przekładane na język polski dzieła takich autorów jak Horacy, również dzieła autorów francuskich były tłumaczone na język polski. Na łamach tego czasopisma ukazywały się tez ody. Jeżeli weźmiemy pod lupę cale czasopismo to trudno jest w nim znaleźć jakiś widoczny program zaproponowany przez redaktorów, a siła „Zabaw” polegała na tym, ze po raz pierwszy na jego lamach podejmowano próby mające na celu wykształcenie nowoczesnych form języka poezji. Istniało jeszcze parę innych czasopism, ale dla epoki oświeceniowej te dwa są najbardziej charakterystyczne
Gazeta Rządowa, 1794 rok
Gazeta Rządowa, 1794
Gazeta Warszawska
Gazeta Warszawska, okładka
Pierwsza strona czasopisma ,,Monitor''Źródło:
www.lapidarium.pl
www.oss.wroc.pl
www.staff.amu.edu.pl
Trochę pomógł mi ten artykuł. :) tak,że dziękuje. :) sesja mi się teraz zbliża, i na pierwszy ogień idzie historia prasy polskiej. Tak, że jeśli dacie radę to proszę o modlitewne wsparcie :)
OdpowiedzUsuńLuke