- zamiast idealnego typu nowoczesnego ziemiania podejmuje próbę przedstawienia wzorcowego obrazu życia szlachcianki, zony, matki i gospodyni., opiekunki poddanych chłopów.
- Bohaterka jest siostrą Wojciecha Zdarzyńskiego, który w tej powieści pełni funkcję narratora
- Krajewski posługuje się schematem Nowej Heloizy, by odtworzyć głowne ramy obrazu, by zawrzeć nowoczesne ujęcie przedstawionej problematyki.
O głównej bohaterce, kilka słów:
- źle wychowana przez matkę, oddana po opiekę babce. W wieku 15 lat, pojawiają się konkurenci: pierwsi dwa przypominają znane z komedii Bohomolca postaci amantów na zasadzie kontrastu
a) opiekun panny, zacofany Sarmata w podeszłym wieku.
b) Pan Kasztelanic, typ modnego fircyka, odmalowanego czarnymi farbami.
W postaci kawalera, Starosty pałającego ku pannie uczuciem, zarysowany zostaje wzór amanta, który : ,,edukowany w kraju, nie odmienił ani stroju, ani ducha przodków''.
Młodzi się zaręczają, ale wskutek nalegań musi oddać rękę Podczaszemu. Starosta proponuje ucieczkę i potajemny ślub. Sytuacja przypomina trochę trójkąt małzeński jak w Nowej Heloizie.
Słowa Podczaszyny:
(...) cokolwiek jest przymusem, nie może się podobać Najwyższemu Jestestwu[...] Nie ma na świecie - dodaje- takiej władzy, która by sercu rozkazywać mogła[...]niewierność nie jest rzadkim występkiem wieku naszego; żyć wolnie jest tonem wielkiego świata, a co dawniej poczytano za zbrodnię, teraz wolność myślenie zowie przesądami''
Odprawia Starostę, który zamierza pozostać w stanie kawalerskim do końca życia. Podczaszyna próbuje zmienić swego męża, daje mu wiele czułości, okazuje dobroć i życzliwość. Podczaszy wyzbywa się przykrych was i nałogów sarmackich, potrafi sobie zjednać miłośc i szacunek żony. Po 14 latach małzeństwa Podczaszy umiera, z zagranicy wraca Zdarzyński.
Zakończenie powieści:
- Zdarzyński wraz z siostrą spaceruje po wsi i gospodarstwie. Podziwia rządy, szpitale dla ubogich, szkółki, widzi dobrobyt i zadowolenie poddanych.
- Pewnego dnia Podczaszynę odwiedza Starosta, prosi on o rękę swoją dawną kochanka, ta jednak odmawia.. Popada w ciężką chorobę, na łożu śmierci prosi Starostę by pojął za żonę jej córkę Anielkę. Starosta znajduje w niej wierną mu towarzyszkę dalszego życia.
o powieści ,,Pani Podczaszyna'' trochę inaczej :
MINUSY:
- styl powieści jest chłodny, raczej opisowy, rezonerski; mało sprawne oddanie subtelności uczuć miłosnych przez Krajewskiego, nie potrafi on takze oddać sentymentalnego nastroju swego pierwowzoru, pasji w wyrażaniu stanów emocjonalnych. Także wpływ racjonalistycznych konwencji literackich od których nie mógł się wyzwolić
PLUSY:
-pierwsza próba w lit.polskiej stworzenia heroiny, kochanki, matrony, oparte na wzorcach francuskiej prozy.
- niedojrzała realizacja postawy sentymentalnej = zapowiedź nowych kierunków i doświadczeń.
Literatura:
Mieczysław Klimowicz ,,oświecenie'' cz.I
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz